Muganix gainean...Me juzgo loco porque no vendo mis días por oro.
Y los juzgo, porque piensan que mís días tienen precio.(Itz.) Zorotzat hartzen dut nire burua,
bizitza urrearen trukean ematen ez dudalako.
Eta nik ordea, zorotzat hartzen ditut,
ene bizia balio duela uste dutelako.MUGANIX (Aiako Harria) tontorreko epitafio bat.
ASTIGARRAGAKO BENTA gainean emango diogu hasiera ibilbideari, Perurena Erretegiaren ezkerretara dagoen errepide hestuarijarraituz. Baserri artean igaro eta erripa txikia igo ondoren, altako postea duen gaina hartuko dugu. Aurreraxeago eskumatara utziko ditugu, Otzazulueta baserria eta Manixenerako bidea. Lauan jarraitu eta eskumatara utziko dugu Bolaleku Biderako pista. Erripa laburra igoaz, ezkerretara utziko dugu Egiluze Sagardotegirako pista eta aurreraxeago URRITZAGA baserria utziko dugu eskubitara (Landarbaso Bideko seinalea). Aldapa igo ondoren estazionalekura helduko gara (zuhaitz artean mahaiak) eta Benta Berri Erretegirako pista ezkerretara utziko dugu. Errepideari 400 metroz ekinez, estazionaleku berrira joko dugu (mahaiak) asfaltoa bukatzean. Hemendik aurrera harrixehezko pistan gora (altako kableen azpitik) edota, bihurgune pareari zirkin egiteko, bidezidorrari jarraituz eta bidegurutzera iristean, ezkerretara utzi Susperregi jatetxerako pista eta eskumakoari ekingo diogu, pinadian gora MALBAZAR-eko leporaino igoaz. Hemen bidegurutze berria eta ezkerretara hartu behar dugu, pago arteko txabolaren ondotik igarotzeko. Hamarren bat minutuz igo ondoren bidegurutzea berriro eta bi aukera daukagu:
Pista nagusiari ekin eskumaldera eta BURKONDOko txabolaraino igo ondoren; Aldurako maldan zehar, emeki-emeki, ESPALAURRINeko lepo eta txabolaraino jaitsi.
Bi pista koskorren artean, ezkerretara hartu pinu arteko belar karreju zabalean gora doan bidezidorra. Beroni ekinez, gandorra joko dugu eta ALDURAko gailurreraino jarraituko dugu 551 m. Belarretan buzoia. Hemendik gandorreko bideari ekingo diogu zuhaitz artean, pista koskorrera irten eta honetan behera eginez lepoxkara jaitsiko gara. Hemendik eskumatara hartuz eta sendan gora, Aldurako zedarri geodesikora iritsiko gara 526 m. Muino zabal honetatik jaisteko, zuhaitz arteko karreju aldapatsuan dagoen bidexkari ekingo diogu eta Espalaurrineko lepora iritsiko gara (eskumatara txabola), beste aukerarekin bat eginez.
Lepo honetan Iturriotzerako pista eskerretara utzi eta eskubiko pistari ekingo diogu, emeki-emeki Iruritako leporaino jaitsiaz. Hemen, txabola ondotik igaro eta Goizuetarako pista eskumatara utziko dugu. Metro zenbait eta erdiko pistari ekinez, pinu arteko karreju erripatsuan gora egingo dugu. Goraxeago pista utzi eta zuzen hartuko dugu aldapatzarroan gora. Pista gurutzatu, pinu arteko karrejuan gora egin eta otea arteko bidexkari jarraituz, gandorreko tontortxo batetara iritsiko gara. Hemendik, metro batzuk jaitsi, bi pista gurutzatu eta pinu arteko karreju malkartsuan gora egingo dugu gandorra jo arte (3 mugarri eta altako postea). Gandor honi eskumatara ekinez alertzen ertzetik, lautadatxoa gurutzatuko dugu eta azken erripa geratuko zaigu ZARIAko gaina hartzeko (628 m, etxetxoa, zedarri geodesikoa, 2 mugarri eta antenatzarra).
Hemendik aurrera larre-parajea dugu eta bizkar zabalean behera (eki) jaitsiko gara marra gorri-zuriak dituen bidetxoarijarraituz. Altako linearen azpitik igaro ondoren, aldapatxoan behera egingo dugu ZARIAKO LEPOraino 575 m, ezkerretara Oiartzun-Artikutza errepidea. Larretan jarraitu aldapatxoa igoaz eta bizkarra igaro ondoren, KAUSOZABALAko lepora jaitsiko gara emeki-emeki. Berriro igotzen hastean, Kauso I harrespila utziko dugu eskumatara eta gandorreko sendari jarraituz, bizkar barria joko dugu. (Kauso II harrespila).
Kausotxikiko lepoxka gurutzatu eta belarretan gora egingo dugu berriro. Aldapatzarra igo ondoren, MUNERRE edo BUNANIARRIko 786 m muino zabala joko dugu. Zedarri geodesikoa. Behatoki bikaina.
Hemendik aurrera larrerik larre ekingo diogu (eki) eta aurki senda ederra izango dugu gandorrean. Pagadiaren eskumaldetik jarraituko gatzaizkio eta minutu gutxitan muino gorri barria joko dugu (781 m). Jaitsiera labur bezain erripatsua eta BIANDITZeko lepora 700 m iritsiko gara, Artikutzarako errepidea gurutzatuz, pistatxoan gora egiteko berriro ere (marra gorri-zuriak).
Erripa gogorrak igo ondoren, muinoa gurutzatu (784 m) eta metro gutxi batzuk behera egingo ditugu lepoxka, berriro ere gandorreko bideari gorantz ekiteko. Zenbait metro aurrerago pistatxoak zirkin egingo dio irtenguneari ezkerraldetik eta Artikutzako etxaldearen alanbre-hesia joko dugu (Donostiarena da). Alanbre-hesiaren kontrara lauan jarraitu eta igoeratxo baten ondoren ARRITXULAGAINA edo HARRIETXOLANGAINAko muinora iritsiko gara. Harrespil zenbait eta alanbradaren ondoan ORREAGAko mugarria zahar, makila eta gurutzeaz horniturik. Gandorrez Jarraitu hesiaren kontrara eta BIANDITZeko gaina 845 m joko dugu. Zedarri geodesiko handia, buzoia eta gurutzea, behatoki bikaina.
Hemendik, alanbradaren kontrara jaitsiko gara (HE) eta minutu batzutan GATZARRIETAko 813 m lepo eta haitzirtenguneetara iritsiko. Punta hauetatik alanbradari jarraituz jaitsiko gara, haitz artean, Bidangoko leporantz. Lepo honetara heldu baino lehen, hesia gurutzatu behar dugu eta eskumatara (hego) jaitsi, zuhaiztiaren kontrara dagoen bidexka jo arte. Bidexka honi eskumatara (mendebal) ekinez, oihanean sartu eta emeki-emeki jaitsiaz joango gara, errekatxo arekak gurutzatuz, ESKASera iristeko. Artikutzako guarda-etxea.
© Copyright F. J. Arriaga "PATXI"